De werkzaamheden voor de realisatie van het nieuwe onthaalgebouw van het Rubenshuis zijn gestart op 19 april 2022. Na de voorbereidingswerken op Hopland 13 begint Interbuild aan de uitvoering van het ontwerp van Robbrecht en Daem architecten. Tijdens de eerste fase – van 19 april tot en met 10 juni – breidt de werfzone tijdelijk uit naar het openbaar domein en is er hinder op en rond Hopland. Op sommige dagen is de verkeerssituatie verstoord.
De bouw van het nieuwe onthaalgebouw van het Rubenshuis start op 19 april en duurt twee jaar. De opening is voorzien in het voorjaar van 2024. Met dit onthaalgebouw krijgt het Rubenshuis de nodige bezoekersfaciliteiten, een belevingscentrum, een bibliotheek met leeszaal, een museumshop en backoffice functies. De afgelopen twee maanden is de werf voorbereid. Na de installatie van de werfzone zijn de noodzakelijke afbraakwerken uitgevoerd: de blinde muur van Hopland en restanten van de pergola zijn afgebroken. Nadien is het terrein voorbereid voor de eigenlijke opbouw.
Tijdelijke werfzone op openbaar domein
De eerste fase van de werkzaamheden van 19 april tot en met 10 juni is meteen ook de meest intensieve. Voor de beschoeiing van de kelderverdiepingen wordt de werfzone tijdelijk uitgebreid met de laad- en loszone van de Meistraat voor de plaatsing van metershoge silo’s, containers, een pomp en een menger. Daar wordt het cementmengsel aangemaakt en via een hogedrukleiding en een tijdelijke bovengrondse portiek boven Hopland aangevoerd naar de werf. Een 30 meter lange boorarm spuit dit mengsel 28 meter diep in de grond tot op de kleilaag. Deze innovatie techniek zorgt voor een waterdichte kuip, gevormd door de beschoeiingswanden en de Boomse kleilaag. Zo wordt de grondwatertafel binnen de bouwput verlaagd en kan de kelder gebouwd worden, zonder nadelige gevolgen voor omliggende tuinen en parken binnen een straal van één kilometer. Bovendien kan eventuele verontreiniging in de ondergrond niet meer verplaatst worden. Een vijftal vrachtwagens voeren ’s morgens het overtollige slib af, dat ontstaat bij het maken van de beschoeiingswanden.
Levering uitzonderlijk bouwmateriaal zorgt voor verkeershinder
Het binnenbrengen van de metershoge silo’s en het takelen van de uitzonderlijk lange boorarm in het stadscentrum zijn nauwgezet voorbereid en verlopen met uitzonderlijke procedures. Hiervoor wordt op dinsdag 19 april tussen 9 en 12 uur en op woensdag 20 april tussen 5 en 8 uur Hopland afgesloten voor al het verkeer. Leveringen in handels- en horecazaken op Hopland (tussen Kolveniersstraat en Wapper), en in de Kolveniersstraat via Meistraat zijn op die dagen niet mogelijk. Handelaars en bewoners vinden alle informatie terug op www.rubenshuis.be/vernieuwt en kunnen zich inschrijven via de digitale nieuwsbrief ‘Buur van Rubens’. Op 16 mei en op 10 juni wordt Hopland opnieuw tijdelijk afgesloten voor bepaalde uren. Nadien verdwijnt de tijdelijke werfzone in de Meistraat.
Hopland 13 in cijfers
Het gebouw naar een ontwerp van Robbrecht en Daem architecten verwijst naar de rijke bouwtradities van de Italiaanse palazzo‘s. De gevel wordt opgebouwd uit horizontale lijnen en verticale cilindrische elementen. Zo ontstaat een uniform geheel tussen de nieuwe gevels, die op hun beurt interfereren met de gevel van het Rubenshuis. Het gebruik van ronde elementen zorgt voor een boeiende lichtwerking in het gebouw, zowel overdag als bij valavond en nacht. De twee monumentale wenteltrappen verwijzen naar de dynamische beeldtaal van Rubens.
Enkele cijfers
- 4.000m³ uit te graven grond
- 28 meter diep zijn de funderingen
- 10 meter diep is de kelder
- 1.400m³ stortbeton; ca 9m³ per betonmixer
- 350 ton wapeningsstaal, waarvan 200 ton te vlechten op de werf en 150 ton in prefab betonelementen
- 20 geothermische boringen op een diepte van 150m
- 456 cilindrische elementen; deze ronde kolommetjes in architectonisch beton worden tegen de voor-en achtergevel geplaatst. Ze hebben een diameter van 18cm en zijn 420cm hoog op het gelijkvloers en 340cm hoog op de verdiepen
- 800m² glas, verdeeld over de voor- en achtergevel
- 48 zonnepanelen
- 700 liter verf voor de schilderwerken
Ontwerp en uitvoering
- Opdrachtgever: stad Antwerpen voor Rubenshuis
- Bouwheer: AGVespa
- Ontwerpteam Robbrecht en Daem architecten
- Ingenieur stabiliteit : Bureau d’étude Greisch
- Ingenieur technieken: hp engineers
- Ingenieur akoestiek & bouwfysica: Daidalos Peutz
- Erfgoed architect : Callebaut architecten
- Aannemer: BAM Interbuild
- Veiligheidscoördinator: EVEKA bv
- Subsidiënten: stad Antwerpen & Toerisme Vlaanderen
Schepen voor cultuur Nabilla Ait Daoud reageert bijzonder enthousiast:“Al geruime tijd bereiden we de toekomst van het Rubenshuis voor. Nu start de concrete realisatie. Met het nieuwe onthaalgebouw komen verleden en toekomst hier samen op één site. Zonder tekort te doen aan het ene of het andere. Dat vraagt visie en verbeelding. Peter Paul Rubens deed dat 400 jaar geleden wanneer hij een bestaande woning in Vlaamse stijl op een flamboyante manier verbindt met een nieuwe, verbluffende architectuur geïnspireerd door Italië. Robbrecht en Daem tasten dat evenwicht met dit ontwerp even ingenieus af. Ik kijk heel hard uit naar het eindresultaat.”
Vlaams minister van Toerisme Zuhal Demir deelt dit enthousiasme:“Grootse plannen vragen grote werken: de komende jaren blazen we de biotoop van Rubens in Antwerpen nieuw leven in. Dankzij de technologie van de 21ste eeuw word je hier als bezoeker binnenkort 400 jaar terug gekatapulteerd naar het Antwerpen van de 17de eeuw. Vanaf 2024 vormt het belevingscentrum een vertrekpunt voor de verdere ontdekking van Rubens in de stad. Eens de werken in 2027 in het museum zelf klaar zijn, kunnen jong en oud Rubens ontmoeten via het belevingscentrum, de woon-en werkvertrekken in het historische huis en de nieuw aangelegde Rubenstuin. Want om de Vlaamse meesters echt te kennen, moet je immers reizen naar de plek waar ze hebben gewoond, gewerkt en geleefd.”
